MÜREKKEB SAYILAR 11 – 19 ARAPÇA
MÜREKKEB SAYILAR:
Mürekkep sayılar, 11’den itibaren 19’un sonuna kadar olan sayılardır. Mürekkep sayılara ait kuralları şöylece maddeleyebiliriz:
1- Bu sayılarda önce birler basamağı, sonra onlar basamağı gelir.
2- “On iki” nin “ikisi” hariç, diğer sayılar fetha üzere mebnidirler. Yani cümledeki yerlerine göre sonları hiç değişmez. Sadece “on iki” sayısının birler basamağı olan “iki” sayısı, müsenna bir isim gibi irab edilir.
3- Bu sayıların madudları, müfred-mensub ve nekre olarak gelir.
4- 11 ve 12 sayıları hariç, mürekkep sayıların birler basamağı madudun cinsiyet bakımından zıddı; 10 sayısı ise madudun cinsiyet bakımından aynısı olur. 11 ve 12’nin her iki basamağı da madud ile aynı cinsten gelir.
Murekkeb (Bileşik) sayılardır
للمذكّر Erkek için sayılar للمؤنّثDişi için sayılar
11ـ أحَدَ عَشَرَ : 11ـ إحْدَى عَشْرَةَ :On bir
12ـ اِثْنَا عَشَرَ : 12ـ اِثنتا عَشْرَةَ :On iki
13ـ ثَلاَثَةَ عَشَرَ : 13ـ ثَلاثَ عَشْرَةَ : On üç
14ـ أرْبَعَةَ عَشَرَ : 14ـ أربَعَ عَشْرَةَ :On dört
15ـ خَمْسَةَ عَشَرَ : 15ـ خَمسَ عَشْرَةَ :On beş
16ـ سِتَّةَ عَشَرَ : 16ـ سِتَّ عَشْرَةَ :On altı
17ـ سَبْعَةَ عَشَرَ : 17ـ سَبْعَ عَشْرَةَ :On yedi
18ـ ثَمانِيَةَ عَشَرَ : 18ـ ثَمَانِيَ عَشْرَةَ :On sekiz
19ـ تِسْعَةَ عَشَرَ : 19ـ تِسْعَ عَشْرَةَ :On dokuz
الأمثلة:
ـ جاءَ إثنا عَشَرَ رجلاً. ـ جاءتْ سَبعَ عَشْرَةَ إمرأةً. ـ سلّمتُ عَلى سَبْعَ عَشَرةَ بنتًا
— On iki adam geldi. – On yedi kadın geldi. – On yedi kıza
selam verdim.
ـ رأيتُ اِثْنَيْ عَشَرَ طِفلاً. أَو (اِثْنَتَيْ عَشْرَةَ طَفلةً). كَلِمَةُ اِثْنَا ـ اِثْنَتَا فِي المَنصُوبِ وَالمَجرُورِ يَتَحَّولُ إلى يَاءٍ (اِثْنَيْ ــ اِثْنَتَيْ)
On iki bebek gördüm.
اِثنا ـ اِثنتا Kelimesi Mansub ve mecrur da elif yê ye dönüşür .
11 ile 19 arasındaki sayılar feth üzere mebnîdirler. Temyîzleri de müfred, mansub ve nekre olarak gelir.
d.Müzeyi on üç erkek ziyaret etti.
e.On dört kitap tercüme ettim.
f.On beş turist geldi.
g.On altı öğrenci başarılı oldu.
h.On yedi kız mezun oldu.
i.On sekiz balık avladım.
j.On dokuz öğrenci derse geç kaldı.
Ukûd (onarlı sayılar) şunlardır:
Bu sınıfta yirmi kız öğrenci var 20 . عِشْرُون فِي هَذَا الفَصْلِ عِشْرُونَ طَالِ بَة
Otuz kitap kayboldu 30 . ثَلاَثُونَ ضَ اعَتْ ثَلاثُونَ كِتَابًا
Kırk oyuncu ödül kazandı 40 . أَرْبَعُونَ فَازَ أَرْبَعُونَ لاَعِبًا بِالجَْائِزَةِ
Elli erkek geldi 50 . خمَْسُونَ حضَرَ خمَْسُونَ رَجُلا
Hastanede altmış hemşire var 60 . سِتُّونَ فِي الْمُسْتَشْفَى سِتُّونَ مُمَ رضَة
Programda yetmiş gezi var 70 . سَبْعُونَ فِي البَرْنَامَجِ سَبْعُونَ رِحْلَة
Listede seksen isim var 80 . ثَمَانُونَ فِي القَائِمَةِ ثَمَانُونَ اسْمًا
Şehirde doksan cadde var 90 . تِسْعُونَ فِي الْمَدِينَةِ تِسْعُونَ شَارِعًا
11 ile 99 arasındaki sayıların temyîzi müfred mansub olduğu gibi, ukûdun temyîzi de aynıdır. Temyîzleri, müzekker de olsa müennes de olsa, bunlar değişmez. İrab yönünden ukûd sayıları da cemi müzekker salim gibidir.
Geziye yirmi erkek öğrenci katıldı. اِشْتَرَكَ فِي الرِّحْلَةِ عِ شْرُونَ طَالبًا
Onlar otuz saat içinde seksen cüneyh harcadılar. أَنْفَقُوا ثَمَانِينَ جُنَيْهًا فِي ثَلاَثِينَ سَاعَة
Matuf (Atıflı) Sayılar ve Temyizleri
Müzekkerin kullanımına örnekler:
Fırında yirmi bir ekmek var 21 . وَاحِدٌ وَعِشرُونَ فِي الْمَخْبَزِ وَاحِدٌ وَعِشْرُونَ خُبْزًا
Anaokulunda 32 çocuk var 32 . اِثْنَانِ وَثَلاثُونَ فِي رَوْضَةِ الأَطْفَالِ اِثْنَانِ وَثَلاثُونَ طِفْلا
Havuzda kırk üç yüzücü var 43 . ثَلاَثَةٌ وَأَرْبَعُونَ فِي الحَْوْضِ ثَلاَثَةٌ وَأَرْبَعُونَ سَابِحًا
Babam elli dört yaşındadır 54 . أَرْبَعَةٌ وَخمَْسُونَ عُمْرُ وَالِ دي أَرْبَعَةٌ وَخمَْسُونَ عَامًا
Dedem altmış beş yaşındadır 65 . خمَْسَةٌ وَسِتُّونَ عُمْرُ جَدِّي خمَْسَةٌ وَسِتُّونَ عَامًا
Ormanda yetmiş altı aslan var 76 . سِتَّةٌ وَسَبْعُونَ فِي الغَابَةِ سِتَّةٌ وَسَبْعُونَ أَسَدًا
Kütüphanede 87 sandalye var 87 . سَبْعَةٌ وَثَمَانُونَ فِي الْمَكْتَبَةِ سَبْعَةٌ وَثَمَانُونَ كُرْسِيًّا
Müzede 98 ziyaretçi var 98 . ثَمانيةٌ وتِسعُونَ فِي الْمُتْحَفِ ثَمانيةٌ وتِسعُونَ زَائِرًا
Allahın doksan dokuz ismi var 99 . تِسْعَةٌ وَتِسْعُونَ لِلَّ ه تِسْعَ ةٌ وَتِسْعُونَ اسْمًا
Müennesin kullanımına örnekler:
21 kız öğrenci başarılı 21 . وَاحِدَةٌ (إِحْدَى) وَعِشْرُونَ نَجَحَتْ وَاحِدَةٌ (إِحْدَى) وَعِشْرُونَ طَالِبَة oldu
Otuz iki gece geçti 32 . اِثْنَتَانِ وَثَلاَثُونَ مَضَتْ اِثْنَتَانِ وَثَلاَثُونَ لَيْلَة
Okulda 43 bayan öğretmen var 43 . ثَلاَثٌ وَأَرْبَعُونَ فِي الْمَدْرَسَةِ ثَلاَثٌ وَأَرْبَعُونَ مُعَلِّمَة
Gümrükte elli dört kamyon var 54 . أَرْبَعٌ وَخمَْسُونَ فِي الجُْمْرُكِ أَرْبَعٌ وَخمَْسُونَ شَاحِنَة
Ağda altmış beş balık var 65 . خمَْسٌ وَسِتُّونَ فِي الشَّبَكَةِ خمَْسٌ وَسِتُّونَ سَمَكَة
Annem yetmiş altı yaşındadır 76 . سِتٌّ وَسَبْعُونَ عُمْرُ وَالِدَتِي سِتٌّ وَسَبْعُونَ سَنَة
Anaokulunda 87 kız öğrenci var 87 . سَبْعٌ وَثَمَانُونَ فِي رَوْضَةِ الأَطْفَالِ سَبْعٌ وَثَمَانُونَ طِفْلَة
Salonda 98 bayan dinleyici var 98 . ثَمَانٍ وَتِسْعُونَ فِي القَاعَةِ ثَمَانٍ وَتِسْعُونَ مُسْتَمِعَة
Sandıkta doksan dokuz portakal 99 . تِسْعٌ وَتِسْعُونَ فِي الصُّنْدُوقِ تِسْعٌ وَتِسْعُونَ بُرْتُقَالَة var 12, 62 ve 72 gibi atıflı sayılarda, temyîz ile birler basamağı müzekkerlik müenneslik yönünden uyum içinde olur.
On iki erkek ve on iki bayan doktor mezun oldu تخَرَّجَ اِثْنَا عَشَرَ طَبِيبًا واثْنَتَا عَشْرَةَ طَبِيبَة
62 erkek yarışmacı yola çıktı اِنْطَلَقَ اثْنَانِ وَسِتُّونَ مُتَسَابِقًا
72 sayfa yazdım كَتَبْتُ اثْنَتَيْنِ وَسَبْعِينَ صَفْحَة
24, 47, 57 ve 86 gibi sayıların temyîzi ile birler basamağı zıt cinste olur.
Aşağıda bunlarla ilgili örnekler vardır:
Bir günde 24 saat vardır فِي الْيَوْمِ أربَعٌ وعِشْرُونَ سَاعَة
Bunlar, 47 defterdir هَذِهِ سَبْعَةٌ وَأَرْبَعُونَ دَفْتَرًا
57 erkek öğrenci gördüm رَأَيْتُ سَبْعَةً وَخمَْسِينَ طَالِبًا
86 kız öğrenciye rastladım مَرَرْتُ بِسِتٍّ وَثَمَانِينَ طَالِبة